Chất lượng & An toàn: Cách Vượt qua Rào cản Dư lượng Thuốc bảo vệ Thực vật và Luật Vệ sinh Thực phẩm
- KBC-LINK Editor
- 21 thg 10
- 5 phút đọc
Kỳ trước (Kỳ 2), chúng ta đã hoàn thành các bước quan trọng để xin cấp Giấy chứng nhận Kiểm dịch Thực vật (PC) và hiểu về quy trình kiểm tra thực tế tại cảng Nhật Bản.
Tuy nhiên, vượt qua kiểm dịch thực vật chưa phải là điểm dừng cuối cùng. Để nông sản được bày bán hợp pháp tại Nhật Bản, sản phẩm bắt buộc phải tuân thủ Luật Vệ sinh Thực phẩm của Nhật Bản, được quản lý bởi Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi (MHLW). Rào cản lớn nhất ở đây chính là Tiêu chuẩn Dư lượng Thuốc bảo vệ Thực vật (MRLs).
Bước 5: Thấu hiểu "Rào cản" Luật Vệ sinh Thực phẩm
Luật Vệ sinh Thực phẩm Nhật Bản đặt ra các tiêu chuẩn nghiêm ngặt để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Trong đó, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật là ưu tiên hàng đầu.
5-1. Tiêu chuẩn Dư lượng Thuốc bảo vệ Thực vật (MRLs) là gì?
Định nghĩa: MRLs là giới hạn tối đa của hàm lượng hóa chất bảo vệ thực vật được phép tồn dư trong thực phẩm khi bán ra thị trường Nhật Bản.
Sự Nghiêm ngặt: Nhật Bản áp dụng tiêu chuẩn "List Positive System" (Hệ thống Danh mục Tích cực). Về cơ bản, nếu một loại thuốc trừ sâu không có MRLs riêng biệt được thiết lập cho loại nông sản đó, thì mức dư lượng cho phép mặc định là 0.01 ppm (parts per million) – một mức cực kỳ thấp và nghiêm ngặt.
Thông tin về mức giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật do Bộ Nông Lâm Ngư nghiệp Nhật Bản cung cấp, cũng như thông tin về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong thực phẩm do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cung cấp, vui lòng tham khảo các nguồn chính thức dưới đây.
5-2. Các Trường hợp Nông sản Việt Nam bị Cảnh báo
Trong những năm gần đây, một số lô hàng nông sản Việt Nam đã bị Cục Kiểm dịch MHLW Nhật Bản phát hiện vi phạm MRLs, dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng:
Tăng cường Kiểm tra: Khi một công ty hoặc một mặt hàng cụ thể vi phạm, Nhật Bản có thể áp dụng lệnh Tăng cường Kiểm tra (Enhanced Monitoring), bao gồm cả việc kiểm tra 100% lô hàng tiếp theo. Điều này làm tăng chi phí và kéo dài thời gian thông quan.
Mất Uy tín: Vi phạm liên tục làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của toàn bộ ngành nông sản Việt Nam tại thị trường Nhật.
Ví dụ: Một số hoạt chất như Chlorpyrifos hoặc Hexaconazole đã từng bị kiểm tra gắt gao với một số loại rau củ quả tươi của Việt Nam do phát hiện vượt ngưỡng MRLs.
Vào tháng 9 năm nay, Trung tâm Phân tích Thực phẩm của Liên đoàn Nông dân Nhật Bản đã công bố một bài viết cho biết đã phát hiện thuốc bảo vệ thực vật không được phép sử dụng trong gạo nhập khẩu.
Bước 6: Xây dựng Quy trình Kiểm soát Chất lượng (QC) để Xuất khẩu an toàn
Để vượt qua rào cản MRLs một cách bền vững, các nhà xuất khẩu Việt Nam cần thiết lập một hệ thống quản lý chất lượng nghiêm ngặt từ khâu sản xuất.
Hành động Cốt lõi | Chi tiết thực hiện |
1. Đăng ký/Chứng nhận Vùng trồng (GAP/Global G.A.P) | Yêu cầu nông dân tuân thủ các quy trình thực hành nông nghiệp tốt (GAP) hoặc các tiêu chuẩn quốc tế như Global G.A.P. Quy trình này kiểm soát lịch sử sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. |
2. Lựa chọn Thuốc bảo vệ Thực vật (BVTV) | Tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc BVTV bị cấm tại Nhật Bản. Chỉ sử dụng các loại thuốc được phép và tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng, đặc biệt là thời gian cách ly (thời gian ngưng phun thuốc trước khi thu hoạch). |
3. Phân tích Mẫu thử Nghiêm ngặt | Thực hiện kiểm tra MRLs tại các phòng thí nghiệm được công nhận trước khi xuất khẩu. Việc này nhằm đảm bảo lô hàng đã đạt tiêu chuẩn Nhật Bản ngay từ khi còn ở Việt Nam. |
4. Lưu giữ Hồ sơ Sản xuất | Ghi chép chi tiết và minh bạch về các loại thuốc, liều lượng, và ngày phun thuốc đã sử dụng trên từng lô hàng cụ thể. Hồ sơ này là bằng chứng quan trọng khi xảy ra tranh chấp. |
Vấn đề quan trọng khác: Chất phụ gia và Vi sinh vật
Ngoài dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, Luật Vệ sinh Thực phẩm Nhật Bản còn quy định nghiêm ngặt về:
Chất phụ gia: Chỉ các chất phụ gia được MHLW cấp phép mới được sử dụng.
Vi sinh vật/Độc tố: Giới hạn nghiêm ngặt về các loại vi khuẩn (E. coli, Salmonella) và độc tố vi nấm (Aflatoxin), đặc biệt đối với các sản phẩm đã qua chế biến hoặc hạt.
Để có thông tin chính thức và cập nhật nhất, Quý Doanh nghiệp phải thường xuyên kiểm tra website của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (MHLW).
Thông báo Kỳ tới
Sau khi đã giải quyết được vấn đề kiểm dịch và an toàn thực phẩm, bước tiếp theo là tối ưu hóa lợi ích kinh tế.
Trong Kỳ 4, KBC-LINK sẽ phân tích về Lợi ích Thuế quan khi sử dụng các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EPA/CPTPP và hướng dẫn thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận Xuất xứ Đặc biệt (C/O) để giảm hoặc miễn thuế nhập khẩu vào Nhật Bản.
Tuyên bố Miễn trừ Trách nhiệm (Disclaimer):
(※ Kỳ 1 và Kỳ 2 đã có. Vui lòng giữ nguyên Tuyên bố Miễn trừ Trách nhiệm ở cuối bài viết này.)
LƯU Ý QUAN TRỌNG:
Thông tin trong loạt bài viết này do KBC-LINK tổng hợp chỉ mang tính chất tham khảo chung nhằm mục đích hướng dẫn.
Các quy định về kiểm dịch thực vật, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, và các thủ tục hải quan của Nhật Bản thường xuyên được cập nhật và có thể thay đổi tùy thuộc vào từng mặt hàng cụ thể và thời điểm xuất khẩu.
Để đảm bảo tính chính xác và tuân thủ pháp luật tuyệt đối, Quý Doanh nghiệp xuất khẩu/nhập khẩu BẮT BUỘC phải trực tiếp liên hệ và xác nhận thông tin với các cơ quan chức năng sau trước khi thực hiện bất kỳ thủ tục nào:
Cục Bảo vệ Thực vật Việt Nam (Đối với thủ tục cấp PC).
Cục Bảo vệ Thực vật Nhật Bản (MAFF/PPS) (Đối với điều kiện nhập khẩu và kiểm dịch).
Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (MHLW) (Đối với quy định vệ sinh an toàn thực phẩm và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật).
KBC-LINK không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ thiệt hại nào phát sinh do việc áp dụng thông tin từ loạt bài này mà không có sự xác nhận chính thức từ cơ quan chức năng.
Cập nhật: Ngày 21 tháng 10 năm 2025
Biên tập: Ban biên tập KBC-LINK
